Bestorto
Bistorta officinalis
Polygonaceae
Autre noum : Couloubrino.
Noms en français : Bistorte, Serpentaire.
Descripcioun :La bestorto es uno planto coumuno de prado de mountagno mounte pòu curbi de vàstis estendudo. Fai de lònguis enflourejado (grapo) roso (raramen blanco). Li fueio remounton un pau sus lou pecou emé d'alo de 2 à 4 cm de larg.
Usanço :Li fueio soun manjadisso cruso (li jòuini) e cuecho. Es un bon liume adouba dins mant'un relarg d'ùni biais. Lou rizoumo se manjo en Russìo e en Alaska (cue dins plusiour aigo). La bestorto es uno planto di proun vertuouso : vulneràri (garri li plago), anti-enflamativo, anti-bateriano, emoustatico, astingènto, analgesico, sedativo e mai enca.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Bistorta
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 30 à 90 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à óutoubre
Liò : Prado
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Bistorta officinalis Delarbre, 1800
(= Polygonum bistorta L., 1753 )
Blad-turc
Zea mays
Poaceae Graminaceae
Àutri noum : Turc, Cavalé, Barbou, Gros-blad, Blad-de-barbarié.
Nom en français : Maïs.
Descripcioun :Lou blad-turc, apela simplamen turc dins la Vesubiò e l'Esteroun, es uno planto proun couneigudo qu'èi forço cultivado. La poudès peréu trouva dins lis escoumbre (coume eici). Se saup pas toujour que fai dos meno de flour, mascle en aut, e femelo sus lou coustat.
Usanço :Es uno planto qu'èi vengudo d'Americo au siècle XVIen. Dins li valado dis Aup Marino proche d'Itàli, la farino douno la celèbro polenta. Se dis "gratar li turcs" pèr leva li gran de la raflo. La farino pòu servi d'emplastre pèr sougna la brouchito. Li barbo fan pissa. Li fueio (bratèio) seco de l'espigo servien pèr garni li matalas. S'atrobo pas dins la naturo, mai èi proche de Euchlaena mexicana o teosento.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Zea
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Zea mays L., 1753